کنوانسیون لاهه – (بخش دوم)

پس از بررسی بخش اول کنوانسیون لاهه، در این مقاله به بررسی مواد ۴ تا ۱۰ این کنوانسیون می‌پردازیم.

ماده ۴

۱- حمل‌کننده و کشتیرانی در صورتی در برابر فقدان و یا خسارت مسئول خواهند بود ‌که از جانب آن‌ها در زمینه آماده‌سازی کشتی، تدارک احتیاجات دریانوردان و تجهیزات لازم، مناسب‌سازی انبارها، سردخانه‌ها و سایر تسهیلات کشتی بر اساس بند یک ماده ۳، کوتاهی شده باشد.

در صورتی که فقدان یا خسارت، ناشی از کوتاهی کشتیرانی و عدم صلاحیت کشتی باشد، حمل‌کننده یا هر شخص دیگری که ادعای معافیت از مسئولیت می‌کند، موظف است عدم کوتاهی از جانب خود را اثبات کند.

۲- در صورت رخداد هریک از موارد زیر، حمل‌کننده و کشتیرانی مسئول خسارت یا فقدان نخواهند بود:

الف- سهل‌انگاری، تخلف یا عمل کاپیتان، کارکنان کشتی، مامور مجاز متصدی حمل و راهنمایان در اداره امور کشتی در حین دریانوردی

ب- آتش‌سوزی غیر عمد که ناشی از خطای حمل‌کننده نباشد

پ- خطرات و حوادث طبیعی در آب‌های قابل کشتیرانی

ت- حوادث طبیعی

ث- جنگ و عواقب آن

ج- عملیات دشمنان

چ- توقیف کشتی به موجب اقدامات قانونی

ث- تلاش برای نجات جان افراد و یا کالا در دریا

ح- محدودیت‌های مربوط به قرنطینه

خ- فعل یا ترک فعل فرستنده بار، صاحب بار یا نماینده وی

د- اعتصاب کلی یا جزئی کارکنان به هر علتی

ذ- شورش

ر- تلاش برای نجات جان افراد و اموال در دریا

ز- مغایرت وزن و حجم کالا یا هرگونه خسارتی که ناشی از ماهیت ذاتی خود کالا باشد

ژ- نقص بسته‌بندی کالا

س- نقص علایم و مشخصات کالا

ش- عیوب پنهانی که بدون دقت کافی قابل رویت نباشند

ص- هر مورد دیگری که ناشی از فعل یا تقصیر حمل‌کننده یا مامور مجاز او باشد. در این صورت حمل کننده و مامور وی باید اثبات کنند که فقدان یا خسارت وارده به کالا ناشی از اعمال آن‌ها نبوده است.

۳- فرستنده بار در صورتی که خسارت وارده به حمل‌کننده یا کشتی ناشی از عمل یا کوتاهی او یا مامور مجاز وی نباشد، مسئول شناحته نخواهد شد.

۴- تغییر مسیر کشتی به منظور نجات جان افراد یا کالا، قوانین و مقررات این کنوانسیون را نقض نمی‌کند؛ حمل‌کننده در چنین شرایطی در برابر خسارت یا فقدان کالا مسئول نخواهد بود.

۵- حداکثر خسارت برای حمل‌کننده یا کشتیرانی، صد لیره استرلینگ برای هر بسته‌بندی یا واحد کالا در نظر گرفته شده است، مگر آن‌که ارزش کالا از قبل از جانب فرستنده اظهار و در بارنامه دریایی نیز قید شده باشد.

در چنین شرایطی مبنا ارزش اظهار شده در بارنامه خواهد بود. با این حال حمل‌کننده می‌تواند نسبت به این موضوع اعتراض نماید.

در صورتی که فرستنده به طور عمد ارزشی غیر واقعی را برای کالا اظهار کند، حمل‌کننده در قبال فقدان یا خسارت کالا مسئول نخواهد بود.

۶- در صورتی که کالایی خطرناک و قابل اشتعال یا انفجار بدون اظهار ماهیت آن بر روی کشتی بارگیری شود و کاپیتان، حمل‌کننده و یا عامل او در هر زمان یا شرایطی از ماهیت کالا مطلع شود، می‌تواند بدون پرداخت هرگونه خسارت یا غرامتی در هر محلی که صلاح بداند کالا را تخلیه یا نابود کند.

در صورتی که حمل چنین کالایی با اطلاع از ماهیت آن صورت گیرد اما وجود این کالا در کشتی در حین حمل ایجاد خطر کند، حمل‌کننده می‌تواند همانند بند بالا کالا را در هر محل و هر زمانی تخلیه، نابود و یا بی‌اثر کند. در این مورد نیز حمل‌کننده در قبال خسارت یا فقدان کالا مسئول نخواهد بود. با این حال حمل‌کننده در قبال خسارت مشترک دریایی احتمالی مسئول خواهد بود.

ماده ۵

حمل‌کننده می‌تواند از تمام یا بخشی از حقوق خود صرف نظر کند، و یا مسئولیتی بیش از آن‌چه که به او وارد است را بپذیرد. در این صورت حمل‌کننده موظف است چنین انصراف یا افزایش مسئولیتی را در برنامه دریایی ذکر کند.

قوانین و مقررات این فصل، قرارداد اجاره کشتی را در بر نمی‌گیرد، اما در صورتی که بارنامه دریایی برای کشتی اجاره‌ای صادر شود، چنین بارنامه‌ای تابع قوانین و مقررات این فصل خواهد بود. این مقررات مانع قید خسارت مشترک در بارنامه نمی‌شوند.

ماده ۶

با در نظر گرفتن قوانین و مقررات ذکر شده در مواد پیشین، حمل‌کننده، نماینده وی، کاپیتان یا فرستنده کالا می‌توانند قراردادی را با هر شرط و تقبل مسئولیتی منعقد کنند. حتی ممکن است در چنین قراردادی نسبت به قابلیت دریانوردی کشتی، شرایط خاصی منظور شود که در تضاد با نظم عمومی نیست.

همچنین، مشروط بر این‌که با انعقاد چنین قراردادی، بارنامه دریایی تنظیم نشود، شرایط خاصی در ارتباط با مراقبت و مواظبت، کارکنان، عامل‌ها و یا ماموران مجاز حمل‌کننده در مواردی مانند جابه‌جایی، حمل، محافظت و تخلیه کالا می‌تواند در قرارداد قید شود. علاوه بر آن، شرایط قرارداد باید در رسیدی غیر قبل انتقال ذکر شده و جمله «غیر قابل انتقال» بر روی این رسید قید شود.

هر قراردادی که بر طبق توضیحات فوق منعقد شود، معتبر است. مفاد این ماده، ناظر بر کالاهای بازرگانی عادی نیست و تنها شامل محمولاتی می‌شود که ماهیت خاص آن انعقاد یک قرارداد خاص را ایجاب می‌کند.

ماده ۷

هیچ یک از قوانین و مقررات این فصل از پیش‌بینی شرایطی خاص در قرارداد از جانب حمل‌کننده و یا فرستنده، ممانعت نمی‌کند. به دنبال آن، بر اساس این شرایط است که مسئولیت حمل‌کننده در برابر فقدان یا خسارت کالا در مراحل مختلف حمل تعیین می‌گردد.

ماده ۸

قوانین و مقررات این کنوانسیون در حقوق و تکالیف حمل‌کننده در قوانین مصوب فعلی مربوط به محدودیت و مسئولیت‌های مالکان کشتی تغییری ایجاد نمی‌کند.

ماده ۹

واحدهای پولی مذکور در این کنوانسیون مبتنی بر ارزش طلا هستند. کشورهایی که در آن‌ها لیره استرلینگ پولی رایج نیست، می‌توانند مبلغ تعیین‌شده را به واحد پولی رایج خود تبدیل و آن را با اعدادی رند جایگزین نمایند. قوانین هر کشور ممکن است حق پرداخت بدهی بدهکار را بر اساس پول رایج آن کشور، بر اساس نرخ تسعیر در تاریخ ورود کشتی به بندر تخلیه، تجویز نماید.

ماده ۱۰

شرایط مذکور در این کنوانسیون در تمامی بارنامه‌های صادر شده در کشورهای عضو کنوانسیون لاهه نافذ است.

در صورت تمایل به دنبال کردن مطالب وبلاگ فریت‌ریت می‌توانید با ثبت نام در خبرنامه از انتشار مطالب جدید با خبر شوید.