روند صادرات کالا

این روز‌ها همه به دنبال راهی هستند تا از مرز‌ها و محدودیت‌های کشور خود فراتر روند و محصولات خود را به مشتریان بیشتری عرضه کنند. هر تولید کننده‌ای در تلاش است تا در بازارهای جهانی حرفی برای گفتن داشته باشد. اما تمام این تلاش‌ها زمانی معنا پیدا می‌کند که کالای شما در دسترس مصرف‌کننده‌ در کشورهای دیگر باشد و اینجاست که فرآیند صادرات کالا برجسته می‌شود.

در ادامه این مقاله به تشریح روند صادرات کالا از ایران می‌پردازیم و چالش‌های پیش‌روی یک صادر‌کننده را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

بازاریابی و پیدا کردن خریدار

در فرآیند صادرات با پیچیدگی‌های بیشتری نسبت به روند واردات کالا مواجه هستید. در واقع در روند واردات کالا شما نیازهای کشور مبدا را به خوبی می‌شناسید اما برای صادرات کالا زمان زیادی را می بایست صرف بررسی بازارهای خارجی کنید و نیازهای هر یک را به خوبی بشناسید؛ بهترین کشور را برای صادرات کالای خود انتخاب کنید و یا حتی فراتر از این قدم برداشته و نیاز را در بازار کشور مقصد ایجاد کنید.
معمولا ورود به بازار سایر کشورها به معنی ورود به فضایی متفاوت و ناآشنا‌ است. تفاوت‌های فرهنگی، سیاسی و ملیتی می‌توانید استراتژی‌های بازاریابی را به کلی تغییر دهد. یکی از راه‌هایی که می‌تواند ریسک صادرات را به میزان قابل توجهی کاهش دهد؛ پیدا کردن خریداران عمده در کشور مقصد است. در واقع با این کار فرآیند بازاریابی، فروش و حتی بسته بندی را به افراد بومی همان کشور واگذار می‌کنید و تنها در قبال تامین کالای با کیفیت به خریدار مسئول هستید.

بررسی مشخصات کالا

درست است که هر کسی بهترین شناخت را از کالای خود دارد اما مشخصات فنی کالای شما باید به خوبی بررسی شود. تنها برگ برنده شما در برابر رقیبان همین مشخصات فنی و ظاهری کالای شماست. در ادامه به ذکر چند نکته در مورد مشخصات کالای صادراتی می‌پردازیم که حتما در روند صادرات کالا باید مورد بازبینی قرار گیرند.

مجوز صادرات 

اولین نکته‌ای که باید در در نظر داشته باشید این است که کالا صادراتی شما مشمول کدام یک از مجوزهای صادرات از ایران می‌شود. مجوز‌های صادرات در ایران کالاهای صادراتی را به ۳ دسته تقسیم می‌کنند:

کالای مجاز: این دسته شامل کالاهایی است که در صورت رعایت ضوابط صادرات نیاز به کسب مجوز ندارد. منظور از ضوابط آن مجوز‌هایی است که جدای از فرآیند صادرات نیاز به اخذ آن دارید. مانند ضوابط استاندارد، گواهی بهداشت انسانی، دامی و نباتی.

کالای مشروط: کالایی که صدور آن نیاز به مجوز‌های مربوطه دارد. در صورت موافقت وزارتخانه‌های ذیربط، که اصطلاحاً موافقت کلی نامیده می‌شود، و ابلاغ آن به گمرک توسط وزارت بازرگانی، برای صدور کالاهای موضوع موافقت کلی، نیازی به مراجعه متقاضی به وزارتخانه یا سازمان مربوط به منظور اخذ مجوز موردی نخواهد بود.

کلاهای ممنوع: کالاهایی که صادرات آن‌ها به موجب شرع مقدس اسلام ( به اعتبار خرید و فروش یا مصرف ) و یا به موجب قانون ممنوع باشد. دولت می‌تواند بنا به شرایط خاص زمانی با رعایت قوانین مربوطه صدور بعضی از کالاها را ممنوع کند.
از طرفی، قوانین و مجوز‌های کالای خود را بر واردات به کشور مقصد مورد بررسی قرار دهید و ممنوعیت‌های موقتی را به طور پیوسته تحت نظر داشته باشید.

مدارک و اسناد داخلی جهت صادرات

• اخذ کارت بازرگانی معتبر به نام صادر کننده
• اخذ مجوز صدور، در صورتی که برای صدور کالای مورد نظر، از جانب وزارت بازرگانی موافقت کلی اعلام نشد باشد.
• اخذ گواهی بهداشت و قرنطینه ( دامی، نباتی – حسب مورد )
• گواهی استاندارد، در صورتیکه کالا مشمول مقررات اجباری استاندارد صادراتی باشد.
• گواهی انرژی اتمی حسب مورد، که به این مجوزها گواهی‌های مرسوم نیز گفته می‌شود.
• تهیه صورت عدل بندی (Packing List) در صورتی که کالا گوناگون باشد.
• شناسنامه فرش فقط برای فرش‌های دستباف. 

 تعیین قیمت صادراتی توسط کمیسیون نرخ گذاری

صادر کننده برای تعیین قیمت کالاهای صادراتی خود باید به کمیسیون نرخ گذاری مراجعه کند. این کمیسیون متشکل از نمایندگان وزارت بازرگانی، سازمان توسعه تجارت ایران، وزارت صنایع و معادن، گمرک جمهوری اسلامی ایران و بانک مرکزی است. پس از تعیین قیمت صادراتی، صادر کننده موظف است که معادل قیمت‌های تعیین شده ارز به بانک مرکزی معرفی نماید.
برای تعیین قیمت در قدم نخست تولیدکنندگان درخواست خود را طى نامه‌اى به اداره کل صادرات با ضمائم قیمت فروش داخلی، قیمت جهانی و قیمت پیشنهادی ارسال می‌کنند. پس بررسی و کارشناسی در اداره کل صادرات، نرخ کارشناسی تعیین شده و جهت تصویب به کمیسیون نرخ‌گذارى مرکز توسعه صادرات ارائه مى‌شود. بعد از تصویب نرخ مورد نظر، کمیسیون نرخ‌گذارى مجوز لازم را به منظور صادرات کالای مربوطه طى نامه‌اى به اداره گمرک اعلام مى‌دارد. گمرک نیز قیمت تعیین شده را در پروانه گمرکی و محاسبات گمرک درج می‌کند.

عقد قرارداد با مشتری

پس از ثبت درخواست خرید از جانب مشتری، در صورتی که فروش کالا از طریق گشایش اعتبارات اسنادی انجام شود، موظف به صدور پروفرما هستید. پروفرما شامل اطلاعات کامل فروشنده و خریدار، شماره و تاریخ صدور پروفرما، نام و مشخصات فنی کالا، مقدار، ارزش واحد کالا، ارزش کل کالا، شرایط پرداخت، مبداء حمل، شرایط حمل و تحویل، مدت اعتبار قیمت پروفرما و … می‌شود. پس از اخذ تاییده‌های لازم و نهایی شدن سفارش از طرف مشتری، پیشنهاد می شود که قرارداد فی‌مابین بر اساس اینکوترمز 2020 نوشته شود.

انواع صادرات

در آیین نامه اجرایی گمرک صادرات کالا به ۲ دسته اصلی تقسیم می‌شود.

صادرات قطعی: دسته‌ای از صادرات است که کالا به منظور فروش یا مصرف از کشور خارج می‌شود.
صادرات قطعی کالا مشمول ممنوعیت‌‌های زیر می‌شود:

• کالاهای صادراتی ممنوع بر اساس شرع مقدس اسلام و قوانین
• اشیا عتیقه مربوط به میراث فرهنگی
• اقلام دامی و نباتی و گونه های جانوری برای حفظ ذخایر ژنتیک و حفاظت از محیط زیست
• صدور کالاهایی که تحت رویه گمرکی صادرات قطعی صورت می گیرد و نیاز به اخذ گواهی بهداشتی، گواهی قرنطینه، گواهی زیست محیطی دارد بدون اخذ گواهی از سازمان مربوطه، اجازه ی صادرات و ترخیص ندارند.

صادرات موقت: دسته‌ای از صادرات است که کالا به منظور عرضه و نمايش در نمايشگاه‌ها، تعمير، تکميل و فرآوری از کشور خارج شده و پس از مدت زمان مشخصی به داخل کشور بازگردانده می‌شود.

حمل کالا به مقصد

پس از طی تمام مراحل فوق نوبت به آماده سازی کالا بر اساس مفاد قرارداد و شرایط اینکوترمز می‌رسد. از طرفی، اگر کالا شما مستقیما به بازار کشور مقصد تزریق شود بهتر است قبل از شروع فرآیند حمل بسته‌بندی مناسبی داشته باشد و یا برای شرایط بازار مقصد شخصی‌سازی و بهینه‌سازی شود. در قدم بعدی، انتخاب متصدی حمل خواهد بود. در فرآیند صادرات کالا، پیدا کردن متصدی حمل مناسب از اهمیت بالایی برخوردار است و در اغلب موارد انتخاب از میان این متصدیان دشوار خواهد بود. از طرفی، بالا بودن هزینه‌های حمل صادر کننده را مجاب به انتخابی مقرون به صرفه‌تر می‌کند؛ که ممکن است در نهایت منجر به ضرر هنگفتی شود. برای راحتی کار، فریت‌ریت با ارائه سامانه استعلام قیمت آنلاین حمل کالا بهترین متصدیان حمل را با قیمت و کیفیتی مطلوب معرفی خواهد کرد.

توجه داشته باشید که بسته به شرایط اینکوترمز توافق شده در قرارداد فی‌مابین، ممکن است تمامی خسارت‌های محتمل تا زمان تحویل کالا به خریدار بر عهده شما باشد. پس بهتر است در انتخاب نوع بیمه‌ مورد نظر دقت فراوانی داشته باشید.

در صورت تمایل به دنبال کردن مطالب وبلاگ فریت‌ریت می‌توانید با ثبت نام در خبرنامه از انتشار مطالب جدید باخبر شوید. همچنین برای دریافت مشاوره بیش‌تر در رابطه با فرآیند صادرات کالا می‌توانید با ما در تماس باشید.