بیمه باربری در حمل‌ونقل بین‌المللی

بیمه، یکی از نام آشناترین واژگانی است که این روز‌ها به گوشمان می‌خورد. از بیمه خودرو گرفته تا پوشش خسارت ناشی از حوادث غیرقابل پیش‌بینی. اگر اجبارهای قانونی نباشد چه اندازه به بیمه فکر ‌می‌کنیم و نقش آن در جبران خسارت‌های احتمالی چقدر حائز اهمیت است؟ شاید بتوان ساعت‌ها در مورد ضرورت یا عدم ضرورت‌ بیمه بحث کرد. اما جایی که واژه بیمه با صنعت حمل‌ونقل عجین می‌شود،‌ می‌توان به قدرت و صراحت گفت، بیمه یکی از مهم‌ترین الزاماتی‌ است که می‌تواند کسب‌و کار شما را از ورشکستگی نجات دهد.
در ادامه، با بررسی بیمه در صنعت حمل و نقل بین‌المللی دید جامعی ایجاد کرده و در آخر نکاتی را ذکر می کنیم که در انتخاب بیمه‌ مورد نیاز محموله‌های شما، موثر است.

انواع بیمه

بیمه به عنوان یک قرارداد قانونی همواره شامل جزئیات زیادی بوده که عدم توجه به این جزئیات می‌تواند برای شما دردسر آفرین باشد. برای بررسی این جزئیات انواع بیمه‌هایی که در صنعت حمل ونقل بین‌الملل رایج هستند را بررسی می‌کنیم و به نکاتی که هر یک از بیمه‌ها در بر دارند می‌پردازیم.
بیمه به طور کلی بر اساس نوع و میزان خساراتی که محموله‌ شما ممکن است متحمل شود دسته بندی می‌شود. این مسئله الزامی را برای شما فراهم می‌آورد که به خوبی خطرات احتمالی را شناسایی کنید و با داشتن دانش کافی از قراردادهای بیمه ،بهترین نوع آن را انتخاب کنید.

بیمه کلوز C

خطرات تحت پوشش کلوز C شامل موارد زیر است:

همانطور که بررسی شد خطراتی که کلوز ‌C آن‌ها را در بر می‌گیرد بسیار محدود هستند اما یکی از مهم‌ترین خساراتی که باید حتما در نظر گرفته شود بحث زیان همگانی است که با توجه به نوع کالا در صورت وقوع ‌می‌تواند خسارتی حتی بیشتر از ارزش کالای شما را در بر داشته باشد. پس اگر کالای شما کمتر در معرض خطرات جزئی است بهتر است حداقل از کلوز C استفاده کنید.

بیمه کلوز B

بیمه کلوز B علاوه بر پوشش تمام خطرات ٰذکر شده در کلوز C شامل موارد زیر نیز می‌شود:

• بلا‌های طبیعی مانند زلزله،‌‌ آتشفشان،‌ صاعقه و …
• به دریا افتادن کالا از روی عرشه
• ورود آب دریا به قسمت بار کشتی یا کانتینر محموله
• تلفات ناشی از بارگیری یا تخلیه بار

بیمه کلوز A

بیمه کلوز A در واقع شامل گستره‌ای از تمام خساراتی است که به طور اتفاقی یا در شرایط ضروری متوجه کالا می‌شود که البته استثنائات کلوزهای سه گانه همچنان مشمول کلوز A می‌شوند.

استثنائات کلوزهای بیمه باربری و حمل و نقل

بیمه‌گران برای جلوگیری از سوءاستفاده از کلوز‌های بیمه حمل و نقل استثنائاتی در نظر گرفته اند تا از اعمال خسارات عمدی جلوگیری کنند. لازم به ذکر است که برخی از این استثناها با پرداخت هزینه اضافه و ذکر در بیمه نامه می‌توانند تحت پوشش بیمه‌ قرار بگیرند. این استثناها را به طور موردی در ادامه بررسی می‌کنیم.

• تمامی خسارات ناشی از جنگ، اعتصاب، شورش، عملیات تروریستی که این مورد جز مواردی است که با پرداخت حق بیمه مضاعف در بیمه‌‌نامه قرار می‌گیرد.
• تمام خسارات و هزینه‌های ناشی از تاخیر در به مقصد رسیدن محموله یا ورشکستگی مسئولین وسیله‌ی حمل و نقل.
• خساراتی که به عمد از جانب بیمه‌گذار وارد شده باشد یا خساراتی که ناشی از ماهیت خود کالا یا فرسودگی آن باشد.
• خسارات ناشی از مناسب نبودن بسته بندی محموله. برای مثال با توجه به اینکه در کلوز B یکی از موارد خسارت ورود آب دریا به محفظه کالا بود؛ اگر بررسی شود که آسیب، ناشی از عدم بسته بندی صحیح است شامل بیمه نمی‌شود.

به طور کلی، از آنجایی که بسته بندی نقش مهمی در آسیب‌های وارده به محموله دارد، در اکثر بیمه‌ها در صورت حمل کالا با کانتینر از مبدا تا بندر مقصد، حق بیمه مشمول ۱۰ درصد تخفیف خواهد بود و در صورت حمل با کانتینر تا مقصد نهایی مشمول ۲۰ درصد تخفیف خواهید شد.

پوشش کامل

این بیمه مشمول محموله‌های هوایی و دریایی است و تمام خسارت‌هایی که مستقیم و غیرمستقیم به محموله مربوط است را شامل می‌شود‌. پوشش کامل بر روی تمام کالاها اعمال می‌شوند به شرط اینکه کهنه نباشند و با گذر زمان فاسد یا فرسوده نشوند. این نوع بیمه هم مانند کلوز‌های ۳ گانه مشمول استثنائاتی است که در زیر بررسی می‌کنیم.

• خسارت از طرف صادر کننده یا وارد کننده
• مردود شدن یا تاخیر در گمرک
• خسارات ناشی از جنگ،‌ موشک و شورش‌های مدنی
• خسارت ناشی از بلایای طبیعی
• ناتوانی خریدار در پرداخت یا فروشنده در گرفتن بدهی

همانطور که در بالا ذکر شد یکی از تفاوت‌‌های پوشش کامل با کلوز A عدم پرداخت خسارت ناشی از بلایای طبیعی است. یکی دیگر از تفاوت‌های این دو نوع بیمه پوشش خسارات جانبی توسط پوشش کامل است.

بیمه زیان همگانی

این بیمه متوجه محموله‌هایی است که از طریق دریا حمل می‌شوند. در یک اصل دریانوردی، اگر شرایط اضطراری بوجود بیاید که طی آن مجبور شوند بخشی از محموله کشتی را به دریا بریزند تا سلامت وسیله حمل بار و باقی بار تضمین شود، جبران خسارت از اصل زیان همگانی پیروی می‌کند. تمامی صاحبان محمولات جدا از اینکه محموله‌ی آنها سالم است یا خیر موظف هستند که سهم خود را از خسارت وارده پرداخت کنند. این امر به خوبی نشان می‌دهد که این بیمه یکی از مهم‌ترین بیمه‌های حمل‌ونقل دریایی محسوب می‌شود و نبود آن به راحتی می‌تواند شما را متحمل خسارتی بکند که حتی ممکن است از ارزش محموله شما بیشتر باشد. از آنجایی که این بیمه در کلوز C پوشش داده می‌شود بهتر است که از این بیمه استفاده کنید مگر در شرایطی که کالای شما از خطرات تحت پوشش کلوز C مصون باشد.

 سیاست‌های پوششی بیمه

برای پاسخ به تمام نیاز‌های مشتریان سیاست‌های پوشش بیمه به دو دسته تقسیم می‌شود.           

پوشش تکی

در این پوشش هر بیمه به ازای هر محموله صادر می‌شود و مناسب برای شرکت‌هایی است که حمل و نقل‌های اندک دارند.

 پوشش آزاد

این پوشش برای شرکت‌هایی در نظر گرفته شده است که حمل و نقل مکرر دارند و تمام کالاها و جابه‌جایی‌ها را برای دوره‌ی زمانی مشخصی در بر می‌گیرد که معمولا این دوره زمانی یک ساله است.

 مواردی که حتما قبل عقد قرارداد بیمه باید در نظر گرفته شود

• پوشش بیمه ۱۰ درصد بیشتر از ارزش محموله است که این رقم در واقع در برگیرنده هزینه‌های احتمالی حمل و نقل است.
• حتما در نظر داشته باشید که در حمل محموله‌هایی که تحت شرایط CIF و CIP بیمه شده اند، بیمه‌ای که از طرف فروشنده تهیه می‌شود خسارات خریدار را پوشش می‌دهد و نه فروشنده.

همانطور که در مقاله‌ انتخاب بهترین شیوه‌ی حمل گفته شد بیش از ۹۵ درصد حمل نقل از طریق دریا انجام می‌شود و این امر باعث می‌شود که بیشتر نکاتی که در این مقاله بررسی شد تنها برای حمل و نقل دریایی اعتبار داشته باشند. به طور کل قواعد بیمه‌های هوایی نیز با بخش عمده‌ای از این مقاله همپوشانی دارند اما حمل و نقل هوایی از بیمه کلوز هوایی تبعیت می‌کند که در مقاله‌ی دیگری به جزئیات آن می‌پردازیم.