در دنیای امروز، برای تعامل با جهان یا باید به قوانین هر کشور و جزئیات آن آشنایی داشته باشید یا از واسطههایی استفاده کنید که این تعامل را سادهتر و مطمئنتر میکند. با استفاده از اعتبار اسنادی، به عنوان یک فروشنده از دریافت پول خود مطمئن خواهید شد و به عنوان یک خریدار از دریافت کالا در ازای پرداخت پول آسوده خاطر خواهید بود. در این مقاله پس از توضیحی مختصر از چیستی اعتبار اسنادی به مزایای آن خواهیم پرداخت و در انتها به چگونگی گشایش این نوع اعتبار در ایران اشاره خواهیم کرد.
تعریف اعتبار اسنادی
در معاملات بین المللی، اعتبار اسنادی (Letter of Credit) تعهدی است که از جانب یک بانک یا موسسه اعتباری به منظور پرداخت مبلغ مشخصی پول در ازای شرایطی مشخص داده میشود. با استفاده از اعتبار اسنادی، میتوانید پرداخت وجه را بدون نیاز به در نظر گرفتن اختلاف در واحدهای پولی، قوانین مالی و شرایط سیاسی انجام دهید.
به عبارتی، بانک یا موسسه اعتباری موظف است تا زمان تایید تغییر مالکیت کالای معامله شده، مبلغ مورد نظر را نزد خود نگه دارد و پس از تغییر مالکیت، مبلغ مورد معامله را به فروشنده پرداخت کند. این دو تعهد، خریدار و فروشنده را از دریافت پول در ازای کالا مطمئن میسازد و اعتبار اسنادی را به یکی از پرکاربردترین تعهدات تجارت بینالملل تبدیل میکند.
مزایای اعتبار اسنادی
- اطمینان فروشنده از دریافت وجه مطابق با شرایط اعتبار از بانک گشاینده یا تایید کننده پس از ارائه اسناد مربوطه.
- امکان کنترل تاریخ حمل و تحویل نهایی کالا
- تحصیل اسناد حمل طبق قرارداد حمل و توافق طرفین.
- اطمینان از پرداخت وجه به فروشنده تنها پس از انتقال مالکیت و تایید اسناد حمل.
- تعهد موسسه یا بانک معتبر برای پرداخت به جای خریدار
انواع اعتبار اسنادی
دسته بندی اعتبارات اسنادی از نظرات متفاوتی انجام میگیرد. در ادامه هر یک از آنها را بررسی خواهیم کرد:
۱. از نظر تعهد
برگشتپذیر (Revocable)
در این نوع اعتبار اسنادی طرفین قرارداد میتوانند بدون تایید فروشنده یا هریک از طرفین قرارداد در شرایط اعتبار تغییر ایجاد کنند. از این رو، این نوع اعتبار از جانب فروشنده قابل اعتماد نیست و استفاده زیادی ندارد.
برگشتناپذیر (Irrevocable)
در این نوع اعتبار، برخلاف نوع برگشت پذیر، هرگونه تغییر در شرایط سند منوط به اعلام رضایت از جانب فروشنده است. به همین دلیل این نوع اعتبار در تجارت بین الملل استفاده بیشتری دارد.
۲. از نظر پشتوانه
تایید شده (Confirmed)
خریدار موظف است به دلایل مختلف اعم از کم اعتبار بودن بانک یا موسسه تضمین کننده یا مسائل سیاسی اعتبارنامه صادر شده را به تایید بانک ثالثی معتبر که مورد اعتماد فروشنده است برساند.
تایید نشده (Unconfirmed)
اعتباری را که در آن نیاز به تایید بانکی ثالث ذکر نشده باشد، تایید نشده مینامیم.
۳. از نظر زمان پرداخت وجه
نسیه یا مدتدار (Usance)
در صورتی که بر اساس توافق بین خریدار و فروشنده نیازی به پرداخت وجه بلافاصله پس از تحویل و ارائه اسناد نباشد خریدار میتواند این نوع اعتبار را جایگزین نوع دیداری کند.
اسنادی دیداری (At Sight)
با استفاده از این نوع اعتبار، بانک خریدار پس از مشاهده اسناد حمل از طرف فروشنده، در صورت رعایت تمام شرایط اعتبار، وجه را بلافاصله پرداخت میکند.
۴. از نظر انتقال پذیری
قابل انتقال (Transferable)
در اعتبار اسنادی قابل انتقال فروشنده میتواند همه یا بخشی از اعتبار تضمین شده را به فرد یا افراد دیگری انتقال دهد. در ایران گشایش این نوع اعتبار نیاز به اخذ مجوز از بانک مرکزی دارد.
غیر قابل انتقال (Non Transferable)
در تجارت بینالمللی عرف بر غیرقابل انتقال بودن اعتبار است. این نوع اعتبار امکان انتقال اعتبار تضمین شده را ندارد.
در ادامه، اعتبارات اسنادی دیگری را تشریح خواهیم کرد که در شرایط و موارد خاص مورد استفاده قرار میگیرند.
اعتبار اسنادی وارداتی یا صادراتی
اعتباری که خریدار برای واردات کالا به کشور مقصد باز میکند اعتبار وارداتی نام دارد. به این اعتبار از نقطه نظر فروشنده اعتبار صادراتی میگوییم.
اعتبار اسنادی پشت به پشت (اتکایی) (Back to Back)
این نوع شامل دو اعتبار جدا از هم است. اعتبار اول به نفع ذینفع گشوده میشود که خود به هر دلیلی قادر به تهیه و ارسال کالا نیست. به همین جهت با اتکا بر اعتباری که به نفع وی گشوده شده است، اعتبار دیگری برای فروشنده دوم (ذینفع دوم) که میتواند کالا را تهیه و ارسال کند، از طرف ذینفع اول گشوده میشود.
اعتبار اسنادی ماده قرمز (Red Clause)
در این نوع اعتبار فروشنده بخشی از وجه را به عنوان پیش پرداخت از بانک یا موسسه متعهد دریافت میکند.
اعتبار اسنادی گردان (Revolving)
در این نوع اعتبار، پس از هر بار استفاده ذینفع، اعتبار اسناد تا سطح اولیه افزایش می یابد. در واقع بدون احتیاج به افتتاح اعتبار جدید یا اصلاح اعتبار قبلی، اعتبار موجود خود به خود تجدید میشود.
طرفین اعتبار اسنادی
اعتبار اسنادی مانند هر توافق و تعهد دیگری در برگیرنده حداقل ۳ فرد یا موسسه است که هر یک شرح تعهدات و دریافتیهای مشخصی دارند. این افراد و موسسات میتواننند شامل موارد زیر باشند.
- فروشنده
- خریدار
- گشایش کننده (بانک یا موسسه اعتباری)
- تایید کننده (بانک یا موسسه اعتباری؛ در صورت وجود)
- بانک کارگزار
- سایر بانکها و یا طرفین غیرمستقیم مانند شرکتهای بازرسی، بیمه، حملونقل بینالمللی و …
اسناد مقرر چیست؟
اعتبار اسنادی تنها زمانی قابل استفاده است که تمام مدارک و اسناد مورد نیاز از طرف خریدار و فروشنده فراهم شده باشد و در اختیار بانک قرار بگیرند.
این اسناد و مدارک به شرح زیر است:
- بارنامه
- سیاهه تجاری (فاکتور)
- گواهی مبداء ساخت
- سیاهه حمل (پکینگ یا عدل بندی)
- گواهی بازرسی بین المللی اسناد پرداخت
- قرارداد
مراحل گشایش اعتبار چیست؟
ابتدا باید بین فروشنده و خریدار توافقات لازم انجام شده باشد. خریدار میتواند با ارائه یک نسخه از قرارداد و پیش فاکتور به بانک یا موسسه مالی، درخواست گشایش اعتبار اسنادی کند. سپس بانک اسناد و مدارک ارائه شده توسط خریدار را در اختیار فروشنده میگذارد تا پس از اطمینان حاصل کردن فروشنده از تضمین پرداخت وجه فرآیند حمل کالا را آغاز کند. پس از انجام فرآیند حمل، فروشنده با دریافت کالا و ارائه مدارک ترخیص به نماینده بانک امکان دریافت وجه را برای فروشنده آزاد میکند.
در صورت تمایل به دنبال کردن مطالب وبلاگ فریتریت میتوانید با ثبت نام در خبرنامه از انتشار مطالب جدید باخبر شوید.
دیدگاه خود را بنویسید.
نخستین دیدگاه را شما ارسال کنید!