حق برداشت ویژه (SDR) یا طلای کاغذی یک دارایی ذخیره جهانی است که از جانب صندوق بین‌المللی پول (IMF) در سال 1969 به منظور تکمیل ذخایر رسمی کشورهای عضو این صندوق ایجاد شد. ارزش SDR معادل سبدی از پنج ارز دلار آمریکا، یورو، رنمینبی چین، ین ژاپن و پوند انگلیس است.
در ادامه توضيحات کامل‌تری در رابطه با این دارایی بین‌المللی ارائه خواهیم کرد.
SDR به عنوان یک دارایی بین‌المللی تکمیلی بر پایه نظام مدیریت پولی برتون وودز ایجاد شد. اما با فروپاشی این نظام مدیریتی در سال 1973 و انتقال ارزهای اصلی به نظام‌های ارز شناور، وابستگی به SDR به عنوان یک دارایی ذخیره جهانی کاهش یافت. با این حال، تخصیص SDR می‌تواند در تأمین نقدینگی و تکمیل ذخایر رسمی کشورهای عضو IMF نقش داشته باشد.
SDR یک واحد پولی معین برای صندوق بین‌المللی پول و سایر سازمان‌های بین‌المللی تلقی میشود. در واقع SDR نه یک ارز و نه یک سند قابل مطالبه است؛ بلکه سندی بالقوه از صندوق بین‌المللی پول است که بر اساس ارزهای کشورهای عضو صندوق صادر میشود. در واقع SDR به این ارزها قابل تبدیل است.
SDR در ابتدا معادل 0.888671 گرم طلای خالص یا یک دلار آمریکا بود. اما پس از فروپاشی نظام مدیریت پولی برتون وودز، SDR به عنوان سبدی از ۱۶ ارز عمده بین‌المللی در نظر گرفته شد. ارزهای این سبد استاندارد در نهایت به ۵ ارز کاهش یافت.
ارزش SDR برابر مجموع مقادیر حاصل پس از تبدیل ارزها به دلار آمریکا است. از آنجایی که به طور معمول با کاهش ارزش یک ارز، ارزش سایر ارزها افزایش پیدا می‌کند، نوسانات ارزش SDR از نوسانات ارزهای تشکیل دهنده آن همواره کمتر است.
ارزهای موجود در سبد SDR باید دارای دو معیار باشند.
سبد SDR هر پنج سال یک‌بار – در صورت نیاز، زودتر از این موعد – مورد بررسی قرار می‌گیرد تا از نقش این سبد در بازتاب اهمیت نسبی ارزها در سیستم‌های تجاری و مالی جهان اطمینان حاصل شود. این بررسی‌ها عناصر کلیدی روش ارزش‌گذاری SDR را پوشش می‌دهند. از جمله آن‌ها می‌توان به معیارها و شاخص‌های مورد استفاده در انتخاب ارزهای سبد SDR و وزن اولیه هر یک از این ارزها در تعیین تعداد واحد آن در این سبد استاندارد اشاره کرد.
این مقادیر ارزی در طول دوره 5 ساله ثابت خواهند ماند، اما با تغییر نرخ مبادله بین ارزهای موجود در سبد، وزن هر یک از آن‌ها دچار نوسان میشود. ارزش SDR روزانه بر اساس نرخ ارز بازار تعیین میشود. این بررسی‌ها تناسب ابزارهای مالی نظیر سبد نرخ بهره SDR را نیز مورد بررسی قرار می‌دهند.
در آخرین بررسی انجام شده در نوامبر 2015، طبق رأی هیئت مدیره صندوق بین‌المللی پول، رنمینبی چین (RMB) با دارا بودن معیارهای ورود به سبد استاندارد SDR به دلار آمریکا، یورو، ین ژاپن و پوند انگلیس پیوست. طی بررسی سال 2015، هیئت مدیره همچنین فرمول جدیدی را برای تعیین وزن ارزهای موجود در سبد SDR تصویب کرد. در مارس 2021، هیئت اجرایی بررسی بعدی سبد SDR را به 31 ژانویه 2022 به تعویق انداخت. پس از تکمیل بررسی سال 2022، سبد SDR جدید در 1 اکتبر 2022 به اجرا درخواهد آمد.
یک SDR برای اولین بار در ایران در تاریخ 18 تیر 1351 ارزش‌گذاری شد و معادل 82.2425 ریال تعیین شد. در حال حاضر نرخ روزانه SDR بر اساس قوانین و مقررات مصوب هیأت مدیره صندوق بین‌المللی پول معتبر است. با این حال برای تعیین ارزش SDR به پول رایج ملی، از جانب بانک مرکزی هیچ قاعده یا معیاری مشخصی ارائه نشده است.
تا پیش از تعریف حق برداشت ویژه ارز‌هایی نظیر لیره استرلینگ و فرانک مبنای تعیین تعهدات مالی و مسئولیت‌ها در کنوانسیون‌های بین‌المللی حمل‌ونقل بود. اما این ارزها به دلیل معایبشان، معیارهای مناسبی برای تعیین این تعهدات مالی و مسئولیت‌ها به شمار نمی‌آمدند. بدین ترتیب پس از بازبینی و بازنویسی این مقررات، فرانک پوانکاره (معادل 65.5 میلی‌گرم طلا با عیار نهصد در هزار) جایگزین لیره استارلینگ در پروتکل هگ-ویزبی شد.
از آنجایی که طلا به شدت تحت تاثیر نوسانات ارزی قرار می‌گرفت، تردیدهایی بر استفاده از ارزش آن به عنوان مبنای تعیین مسئولیت وارد شد. برای رفع این مشکل، SDR به عنوان مبنای جدید تعیین تعهدات مالی و مسئولیت در کنوانسیون هامبورگ جایگزین طلا گردید. امروزه SDR یکی از مبانی تعیین تعهدات مالی و مسئولیت‌ها در کنوانسیون‌های بین‌المللی حمل‌ونقل در نظر گرفته میشود.
در 29 اردیبهشت 1335 کنوانسیون حمل‌ونقل بین‌المللی CMR منعقد شد که در آن حقوق، وظایف و مسئولیت‌های حمل‌کننده در قبال فرستنده و گیرنده کالا به وضوح مشخص شده است.
طبق بند 3 ماده 23 این کنوانسیون « در هر صورت، غرامت کالا از 8.33 SDR برای هر کیلوگرم وزن ناخالص کالای کسری تجاوز نخواهد کرد.». بنابراین در صورتی که تحت قوانین و مقررات این کنوانسیون حمل‌کننده مسئول پرداخت غرامت در قبال آسیب به تمام یا قسمتی از کالا باشد، این غرامت حداکثر 8.33 SDR به ازای هر کیلوگرم وزن ناخالص کالای کسری خواهد بود.
به منظور ایجاد نظم بیشتر در حمل‌ونقل بین‌المللی کالا از طریق راه‌آهن کنوانسیون CIM در سال 1970 توسط فعالان حمل‌ونقل ریلی به تصویب رسید و در ژانویه 1975 به اجرا درآمد. همچنین برخی کشورهای پیشرو این صنعت در 25 اکتبر سال 1952 قوانین و مقرراتی را به منظور ایجاد نظم برای حمل‌ونقل مسافر و محموله از طریق راه‌آهن به تصویب رساندند که از آن با عنوان کنوانسیون CIV یاد میشود.
حداکثر مسئولیت و تعهدات مالی در قبال آسیب جانی یا مالی به مسافر یا محموله در حمل‌ونقل ریلی در نسخه اصلاحی این کنوانسیون در 25 ژانویه 1996 تعیین شد. بر اساس ماده 30 نسخه اصلاحی، در صورتی که فعل یا ترک فعل حمل‌کننده باعث مرگ یا جراحت مسافر شود، حداکثر سقف مسئولیت وی ۱۷۵۰۰۰ SDR خواهد بود. بر اساس بند 2 ماده 40 کنوانسیون CIV در صورتی که ورود خسارت به محموله قابل تشخیص باشد، سقف تعهدات مالی حمل‌کننده به ازای هر کیلوگرم وزن ناخالص محموله ۸۰ SDR و به ازای هر بسته ۱۲۰۰ SDR خواهد بود. در صورتی که خسارت وارده قابل تشخیص نباشد، سقف تعهدات مالی حمل‌کننده به ازای هر کیلوگرم وزن ناخالص محموله ۲۰ SDR و به ازای هر بسته ۳۰۰ SDR خواهد بود.
در صورت تمایل به دنبال کردن مطالب وبلاگ فریت‌ریت میتوانید با ثبت نام در خبرنامه از انتشار مطالب جدید باخبر شوید.
ثبت سفارش مجوزی است که برای کالاهای وارداتی در سامانه وزارت بازرگانی ثبت میشود. بنابراین دریافت پیش فاکتور از فروشنده کالا و ثبت سفارش آن از جمله مراحل ابتدایی واردات است. مجوز ثبت سفارش از جانب سازمان توسعه تجارت ایران صادر میشود و شامل اطلاعاتی از جمله یک شماره هشت رقمی، تاریخ مجوز، نام شرکت […]
فریت و کارگو اصطلاحاتی مشابه هستند. با این حال، تفاوت‌هایی میان این دو وجود دارد. برای افرادی که به تازگی وارد زمینه واردات و صادرات شده اند، تفاوت بین فریت و کارگو معمولا شفاف نیست. درک هر یک از این دو عبارت و تفاوت میان آن‌ها به شما کمک خواهد کرد تا در هنگام صحبت […]
در ادامه بخش اول و دوم شرایط استاندارد بارنامه فیاتا، در این بخش به محدودیت‌های مسئولیت متصدی حمل خواهیم پرداخت و به قابل اعمال بودن این شرایط در دعاوی مدنی اشاره خواهیم کرد. ۸. محدودیت‌های مسئولیت متصدی حمل ۸.۱) ارزیابی جبران خسارت وارد شده به محموله باید با توجه به ارزش محموله در محل و […]
فریت ریت، بستری برای استعلام آنلاین قیمت از شرکت های حمل و نقل بین المللی معتبر است؛ در فریت ریت، میتوانید به راحتی و به صورت آنلاین، برای محموله خود درخواست قیمت ثبت کرده، و پس از دریافت پیشنهادات از حمل کننده های معتبر، مناسب ترین گزینه را از نظر قیمت و خدمات حمل بین‌المللی انتخاب کنید.
کپی‌رایت © 2024. فریت ریت
دیدگاه خود را بنویسید.
نخستین دیدگاه را شما ارسال کنید!