Skip to main content

کارنه تیر چیست؟

نویسنده
ملیکا خدایاری

ممکن است علامت TIR را در جاده‌ها بر روی برخی کامیون ها مشاهده‌ کرده و درباره معنی و مفهوم  آن کنجکاو شده باشید. TIR در واقع مخفف عبارت فرانسوی «Transports Internationaux Routiers» به معنای حمل‌ونقل بین‌المللی کالا از طریق جاده است.

نصب پلاک به رنگ آبی TIR در جلو و عقب یک وسیله حمل بدین معنی است که محمولات بارگیری شده در آن وسیله‌ حمل تحت ضمانت TIR برای عبور از گمرکات بین المللی هستند. بدین ترتیب، سرتاسر فرآیند حمل، از مبدا بارگیری تا مقصد یا مقاصد تخلیه، تحت قوانین کنوانسیون حمل‌و‌نقل بین‌المللی جاده‌ای تحت پوشش TIR انجام می‌گیرد.

در گذشته، طی مسیر حمل از مبدا بارگیری تا مقصد یا مقاصد تخلیه، کالا در گمرک‌ کشورهای در مسیر حمل، مورد ارزیابی و تشریفات گمرگی آن کشور قرار می‌گرفته است. این امر موجب طولانی شدن زمان حمل، خسارت دیدن و یا مفقود شدن کالا می‌شد. بنابراین در سال ۱۹۵۹ میلادی مقرراتی تحت عنوان « کنوانسیون گمرکی حمل‌و‌نقل بین‌المللی جاده‌ای کالا با کارنه تیر» توسط کشورهای اروپایی وضع شد. در حال حاضر کشورهای عضو این کنوانسیون، در صورتی که وسیله نقلیه در محل بارگیری کالا پلمپ شده باشد، می توانند کالا را، بدون انجام بازرسی های گمرکی در گمرکات بین راهی، در طول مسیر حمل از مبدا بارگیری تا مقصد یا مقاصد تخلیه حمل کنند؛ مگر آنکه کالا یا وسیله حمل کننده آن مشکوک باشد.

این توافق نامه چند جانبه بین ۷۶ کشور، تا حد بسیار زیادی حمل‌و‌نقل بین‌المللی جاده‌ای را ساده کرده و تجارت جهانی را رونق بخشیده است. این کنوانسیون در سال ۱۹۷۵ میلادی دچار تغییراتی شد و در حال حاضر شامل ۶۴ ماده و ۸ ضمیمه است. ایران در سال ۱۳۶۳ هجری شمسی به عضویت این کنوانسیون درآمد و در چند سال آینده ۲۰ کشور جدید قصد امضای این توافق نامه را دارند.

هر آنچه باید درباره کارنه تیر بدانید

کارنه تیر سندی است که از جانب انجمن های بین‌المللی حمل‌و‌نقل جاده‌ای کشورهای عضو کنوانسیون TIR صادر می‌شود. این سند در سطح بین المللی پذیرفته شده و شناخته شده است و تنها برای یک سفر (با یک یا چند مقصد) قابل استفاده خواهد بود. برای وسیله نقیله دفترچه کارنه تیر صادر می‌شود که دارای ۶ تا ۲۰ صفحه است. البته از هر صفحه دو نسخه وجود دارد که به آنها وله (VOLET) گفته می‌شود. لازم به ذکر است که کارنه تیر شامل چندین وله (۲ وله برای هر کشور در مسیر حمل) است.

کارنه تیر شامل چه اطلاعاتی است؟

  • اطلاعات کشور و گمرک مبدا
  • اطلاعات گمرکات ورودی و خروجی کشورهای در مسیر حمل
  • اطلاعات کشور و گمرک یا گمرکات مقصد
  • دستورالعمل و اطلاعات مربوط به کشورهایی که بارگیری و تخلیه بار در آنها صورت می‌گیرد.
  • اطلاعات دقیق محموله

کارنه تیر دارای دو مزیت اصلی است:

  • تحت فرآیند TIR کالاهایی که توسط دارندگان مجاز کارنه تیر بین کشورهای عضو کنوانسیون جابه‌جا می‌شوند در مرز کشورهای در مسیر حمل تحت بازرسی‌‌ها و فرآیندهای گمرکی قرار نمی‌گیرند. در صورت سالم بودن پلمپ و صحت مدارک، محموله می‌تواند به طور مستقیم از نقطه A به نقطه B حمل شود. درست مثل آن است که بگوییم محموله تنها از جانب گمرکات کشور مبدا و مقصد بررسی می‌شود.
  • با وجود کارنه تیر، در صورتی که وسیله نقلیه هیچ کالای دیگری را به کشورهای در مسیر خود تحویل ندهد، ملزم به پرداخت هیچ گونه مالیات صادرات / واردات در گمرکات ترانزیت نیست.

سوالات رایج درباره فرآیند TIR

چگونه می توان مجوز دریافت کارنه تیر را اخذ نمود؟

قوانین بین‌المللی مرتبط با پذیرش سیستم TIR در کشورهای عضو کنوانسیون اندکی متفاوت است، اما ضوابط و مقررات اصلی یکسان است.

تحت فرآیند TIR، کارنه تیر ممکن است توسط مقامات مربوطه کشوری که شرکت در آن تاسیس شده است صادر شود یا یک صادر کننده تایید شده در کشور مبدا صدور این سند را بر عهده داشته باشد. در مورد دوم، متقاضی باید یک مجوز مکتوب صادر شده از جانب انجمن ملی حمل‌و‌نقل جاده‌ای ارائه دهد.

پیش‌نیازهای دریافت این مجوز به شرح زیر است:

  • عدم وجود سابقه تخلف در قوانین گمرکی یا مالیاتی؛
  • تنظیم اظهارنامه تعهد به انجمن حمل‌ونقل جاده‌ای بین المللی (داشتن دانش کافی از کنوانسیون TIR)
  • عمل به الزامات تضمینی ایجاد شده توسط انجمن (یک سپرده امنیتی الزامی است)

کارنه تیر تا چه مدت اعتبار دارد؟

مدت اعتبار کارنه تیر از جانب سازمان صادر کننده تعیین می شود. با این حال هرگز از ۷۵ روز بیشتر نخواهد شد و مدت اعتبار آن امکان افزایش ندارد.

فرآیند TIR مربوط به چه کشورهایی است؟

در حال حاضر ۷۶ کشور عضو این کنوانسیون هستند از جمله: اتحادیه اروپا، اروپای شرقی، آفریقای شمالی، خاورنزدیک و خاورمیانه. برای مشاهده لیست کامل اعضا می‌توانید به سایت UNECE مراجعه نمائید.

صاحبان کارنه تیر بر اساس فرآیند TIR چه وظایفی دارند؟

  • ارائه کالاها به بازرسان خدمات مرزی برای کنترل های گمرکی؛
  • پرداخت کلیه مالیات و عوارض کالاهای صادراتی / وارداتی؛
  • پرداخت کلیه جریمه های مربوط به محموله حمل شده در صورت تخلف در فرآیند TIR.

در صورت تمایل به دنبال کردن مطالب وبلاگ فریت‌ریت می‌توانید با ثبت نام در خبرنامه از انتشار مطالب جدید باخبر شوید.

نویسنده
ملیکا خدایاری

دیدگاه خود را بنویسید.

نام و نام خانوادگی
آدرس ایمیل
دیدگاه شما*
نخستین دیدگاه را شما ارسال کنید!