حق توقف در حمل دریایی – بخش اول

در حمل‌ونقل دریایی هزینه‌های حق توقف مطلوب صاحبان کالا نیست و تا جای ممکن باید از آن‌ها پرهیز شود. در این راهنما ذکر خواهیم کرد که چرا این هزینه‌ها مشمول محموله صاحب کالا می‌شود و شرایطی را توصیف خواهیم کرد که می‌توان از این قبیل هزینه‌ها اجتناب کرد یا آن‌ها را به حداقل رساند.

هدف از ارائه این راهنما این است که هر مخاطبی، فارغ از صنعتی که در آن فعالیت دارد، منطق و اعتبار هر یک از شرایط توصیف شده را دریابد. سعی شده است که این راهنما واضح و صریح باشد. در صورتی که تا به حال عمیقا درگیر فرآیندهای حمل دریایی نبوده‌اید امیدواریم که پس از خواندن این مقاله درک بهتری از این مقوله پیدا کنید.

در ادامه شرایط متفاوتی را بررسی و اقداماتی به‌جا پیشنهاد خواهیم کرد که می‌تواند داوطلبانه از جانب تمامی اشخاص درگیر در فرآیند حمل دریایی دنبال شود. این اقدامات ممکن است موجب کاهش هزینه‌های غیرضروری زنجیره تامین و پرهیز از رفتارهای نارکارآمدی شود که منجر به هزینه‌های حق توقف می‌شوند.

قوانین جهانی حاکم به فیاتا یا هر سازمان مشابه دیگری اجازه دخالت در اقدامات تجاری را نمی‌دهد. با این حال پیشنهاد می‌شود که تجار از این راهنما به منظور بررسی اختلافات تجاری خود بهره گیرند.

حق توقف چیست؟

هزینه‌های حق توقف ابزاری مهم برای کشتیرانی‌هاست تا از استفاده بهینه از موجودی کانتینتر‌های خود اطمینان حاصل کنند. تامین این موجودی نیازمند سرمایه‌گذاری قابل توجهی توجه است و استفاده بهینه از آن ضرورتی انکار ناپذیر. بازگشت هرچه سریع‌تر کانتینرها برای خطوط کشتیرانی بسیار حیاتی است؛ از این رو ساز و کاری مورد نیاز است که صاحبان کالا را از استفاده بیش‌از موعد کانتینرها وا دارد.

به طور کلی هزینه‌های حق توقف با دو هدف عمده در نظر گرفته می‌شوند:

• پرداخت غرامت به خط کشتیرانی بابت استفاده از کانتینرهای وی
• تشویق صاحبان کالا به عودت دادن هرچه سریع‌تر کانتینر به منظور استفاده مجدد از آن برای سایر محمولات

الزامی است که خطوط کشتیرانی یک بازه زمانی منطقی را برای معافیت صاحب کالا از هزینه‌های حق توقف در نظر بگیرند، تا صاحب کالا:

• امکان بارگیری و تحویل کانتینر در فرآیند صادرات را داشته باشد.
• امکان بارگیری، تخلیه و بازگشت کانتینر در فرآیند واردات را داشت باشد.

در طول سال‌های اخیر این بازه زمانی معاف از حق توقف کوتاه‌تر شده است و تعرفه‌های محاسبه حق توقف به طرز قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته است. خطوط کشتیرانی محکوم به سوءاستفاده از موقعیت خود و طلب‌کردن هزینه‌های حق‌توقف سرسام‌آور و غیر منطقی از صاحبان کالا شده‌اند. این دیدگاه غالب شده است که کشتیرانی‌ها از این موضوع برای افزایش درآمد و سود خود سو استفاده می‌کنند.

در سال ۲۰۶ گزارشی منتشر شد که بیانگر این موضوع بود: درآمد حاصل از حق توقف که خارج از فرآیند حمل محموله است باعث شده تا این شرکت‌ها به سودآوری برسند. به همین منظور، تحقیقات گسترده‌ای با عنوان Fact Finding 28 و محوریت بررسی اقدامات خطوط کشتیرانی و نمایندگان مربوطه در رابطه با هزینه‌های دموراژ آغاز شد. این تحقیقات به دلیل دادخواست تجار و دیگر اشخاص درگیر در فرآیند حمل دریایی آغاز شد. درخواست این گروه این بود که چه چیزی تعرفه منطقی حق توقف را تعریف می‌کند.

تعاریف

Demurrage

هزینه‌ای که صاحب کالا بابت استفاده از کانتینر خارج از بازه زمانی معاف از پرداخت حق توقف در ترمینال پرداخت می‌کند.

Detention

هزینه‌ای که صاحب کالا بابت استفاده از کانتینر خارج از بازه زمانی معاف از پرداخت حق توقف خارج از ترمینال پرداخت می‌کند.

Merged demurrage and detention

هزینه‌ای که صاحب کالا بابت استفاده از کانتینر خارج از بازه زمانی معاف از پرداخت حق توقف داخل و خارج از ترمینال پرداخت می‌کند.

Free time

بازه زمانی معاف از حق‌توقف

Storage charges

هزینه‌های مربوط به عملیات بندری. این هزینه‌ها معمولا از جانب مقامات بندری به خطوط کشتیرانی اعلام می‌شود.

Demurrage time – import

برای کالای وارداتی، به معنی بازه زمانی بین تخلیه کانتینر تا خروج کانتینر از بندر است.

Demurrage time – export

برای کالای صادراتی، به معنی بازه زمانی بین ورود کانتینر به بندر تا برگیری آن بر روی کشتی است.

Detention time – import

برای کالای وارداتی، به معنی بازه زمانی بین خروج کانتینر از بندر تا بازگشت کانتینر است.

Detention time – export

برای کالای صادراتی، به معنی برداشت کانتینر از ترمینال یا دپو برای بارگیری محموله و ورود آن به بندر است.

اقدامات پیشنهادی

هدف از این مقاله ارائه اقداماتی پیشنهادی است که باید به آن‌ها از جانب تجار در قراردادهای تجاری توجه شود. در این بخش سناریوهایی را خلاصه خواهیم کرد که منجر به هزینه‌های حق توقف می‌شود. در ادامه اقداماتی در رابطه با این هزینه‌ها پیشنهاد خواهد شد.

حق توقف برای بازه زمانی بسیار زیاد

در این شرایط کانتینرها برای مدت زمان بسیار زیادی عودت داده نشده است که معمولا به علت مشکلاتی قانونی و یا مسائلی استثنایی است. مواردی مشاهده شده است که هزینه حق توقف بیش‌تر از ۲۰ برابر ارزش خود کانتینر شده است؛ به گونه‌ای که برای صاحب کالا اقتصادی‌تر به نظر می‌رسد که کانتینر خود را در یک پارکینگ عمومی شهر پارک کند تا انبار گمرک!

اقدامات پیشنهادی

در این شرایط منطقی نیست که بر دریافت هزینه حق توقف برای مدت نامحدود پافشاری شود! باید حد مشخصی برای این هزینه در تعیین شود که به نحوی مطلوب خسارت وارده به کشتیرانی را با در نظر گرفتن ارزش کانتینر جبران می‌کند.

فیاتا بر این باور است که هیچ پایه و اساسی قانونی برای دریافت حق توقف به مدتی نامحدود وجود ندارد. تحت قرارداد حملی که با صدور بارنامه منعقد می‌شود صاحب کالا موظف است کانتینر کشتیرانی را عودت دهد. با این حال، در صورت بروز مشکلات قانونی یا مسائل گمرکی ممکن است عودت کانتینر از جانب صاحب کالا غیر ممکن شود. در این صورت، استفاده کشتیرانی از این بند قرارداد فی‌مابین و طلب دموراژ برای مدتی نامحدود زیر سوال می‌رود.

فیاتا بر این باور است که به جای پافشاری بر روی طلب حق‌توقف برای مدتی نامحدود، این وظیفه‌ کشتیرانی است که با نیتی حسنه به فکر حل مشکل و ارائه راه حل باشد. برای مثال، در شرایطی می‌توان کانتینر را تخلیه کرد و آن را عودت داد.

فیاتا به تجار پیشنهاد می‌کند که بر سر حد نهایی دموراژ با کشتیرانی وارد مذاکره شوند و در بهترین حالت آن را محدود به هزینه خرید کانتینری مشابه کنند.

در بخش‌ بعدی این سری از مقالات به بررسی سناریوهای دیگر و ارائه اقدامات پیشنهادی مربوطه می‌پردازیم.

برای باخبر شدن از انتشار بخش دوم این مقاله، پیشنهاد می‌کنیم که عضو خبرنامه وبلاگ فریت ریت شوید.