Skip to main content
حق‌ العمل کار گمرک

حق العمل کار گمرک

نویسنده
ملیکا خدایاری

بر اساس ماده ۳۵۷ قانون تجارت، حق العمل کار گمرک شخصیتی حقیقی یا حقوقی است که می‌تواند با داشتن کارت بازرگانی، امور گمرکی بازرگانان را در ازای دریافت دستمزد انجام دهد. حق العمل کار پس از گذراندن دوره‌های مورد نیاز و دریافت کارت بازرگانی خود می‌تواند به عنوان کارگزار در شرکت‌های بازرگانی استخدام شده و بدون محدودیت وکالت بازرگانان و شرکت‌های بازرگانی را بر عهده بگیرد. این شخصیت به منظور دریافت کارت بازرگانی خود باید در آزمون حق العمل کاری قبول شده و رتبه لازم را کسب کند. پس از دریافت کارت بازرگانی، حق العمل کار می‌تواند در تمامی گمرکات کشور به فعالیت بپردازد.

حق العمل کار گمرک کیست؟

در صادرات یا واردات کالا، محموله باید از گمرک عبور کرده و مجوز­های لازم را دریافت کند. قوانین و مقررات متعدد امور گمرکی می‌تواند فرآیند ترخیص کالا را برای بازرگانان بسیار دشوار سازد. از این رو به منظور جلوگیری از بروز مشکل در ترخیص کالا،‌ مسئولیت انجام این امور اغلب به شخص دارای سابقه و تسلط کافی بر امور گمرکی واگذار می‌شود. این شخص حق العمل کار نامیده شده و جایگاه وی در امر صادرات و وادرات کالا از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. میزان دستمزد حق العمل کاری طبق توافقی دو طرفه تعیین می‌گردد. بازرگانان می‌توانند با استخدام حق العمل کار، امور گمرکی وارداتی و صادراتی خود را انجام داده و نسبت به ترخیص کالای خود از گمرک اقدام کنند.

مواد ۱۲۸ تا ۱۳۲ قانون گمرکی و مواد ۱۹۰ تا ۱۹۵ آیین‌نامه اجرایی به شرایط و مسئولیت‌های حق العمل کاران گمرک می‌پردازد. کارت بازرگانی حق العمل کار تا یک سال پس از صدور اعتبار داشته و در صورت عدم بدهی مالیاتی حق العمل کار می‌تواند تا دو سال تمدید شود. صدور و تمدید کارت بازرگانی مخصوص حق العمل کار از لحاظ قانونی بر عهده گمرک است. گمرک موظف است این فرآیند را برای حق ­العمل کار تسهیل کند و از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری نماید.

وظایف حق العمل کار

وظایف حق العمل کاران در هر گمرک یکسان بوده و هیچ تفاوتی ندارد. با این حال، ‌فعالیت به عنوان حق العمل کار دارای شرایط ویژه‌ای است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت. همان‌طور که در پیش اشاره شد، حق العمل کار می‌تواند شخصیتی حقیقی یا حقوقی باشد. در صورتی که حق العمل کار شخصی حقوقی باشد،‌ مدیر عامل یا رئیس هیئت مدیره باید واجد شرایط درج شده در قانون گمرکی باشد.

  • ترخیص کالا با کمترین هزینه در اسرع وقت
  • کنترل و مدیریت تمامی مراحل صادرات و واردات کالا
  • آشنایی با پنجره واحد تجارت فرامرزی (epl) و اظهار از راه دور گمرکی
  • داشتن اطلاعات به روز در زمینه بخشنامه‌های گمرکی و امور بازرگانی
  • اطلاع‌رسانی آخرین بخشنامه‌های ابلاغی به سازمان‌ها
  • ارائه مشاوره در زمینه تعرفه کالا­ها بر اساس اصول طبقه‌بندی کالا
  • ارائه مشاوره در زمینه قوانین و مقررات و مجوز­های مورد نیاز
  • مشاوره در راستای انتخاب بهترین شیوه حمل کالا
  • ارائه اسناد، فیش‌های پرداختی و فاکتور رسمی صاحب کالا
  • استقرار دفتر کار خود در گمرکات محل فعالیت
  • به‌کارگیری نیروهای متخصص در محل فعالیت
  • بررسی ارزش کالا بر اساس اسناد موجود در گمرک

علاوه بر موارد اشاره شده در پیش، در ادامه به برخی وظایف مهم این شخصیت اشاره خواهیم کرد.

  • رازداری و امانت­ داری: اطلاعات حرفه‌ای صاحبان کالا به هیچ عنوان نباید فاش شود.
  • بیمه کالا: به منظور جلوگیری از خسارت احتمالی، حق العمل کار موظف است با هماهنگی­ با صاحب کالا نسبت به تهیه بیمه برای کالا اقدام نماید.
  • حفظ منافع صاحب کالا: حق العمل کار موظف است تا در تمامی مراحل ترخیص کالا در راستای دفاع از منافع صاحب کالا بکوشد.
  • اطلاع‌­رسانی به صاحب کالا: حق العمل کار موظف است تا به طور مستمر صاحب کالا را از روند پیشروی امور مطلع ساخته و پس از اتمام ترخیص کالا گزارش کلی عملکرد خود را به وی تحویل دهد.

تفاوت ترخیص‌ کار و حق العمل کار

ترخیص کار و حق العمل کار در سه مورد متفاوت هستند:

دفعات ترخیص کالا

بر خلاف حق العمل کار، ترخیص کار تنها به تعداد ده مرتبه می‌تواند با وکالت اشخاص حقیقی و حقوقی نسبت به ترخیص کالا اقدام کند.

عمومیت ترخیص کالا

هر حق العمل کار به عنوان یک کارگزار گمرک می­تواند با دریافت پروانه به صورت همزمان به عنوان ترخیص کار نیز فعالیت کند. در حالی که ترخیص کار گمرک نمی‌تواند به عنوان حق العمل کار فعالیت کند.

اختیارات گمرکی و بازه زمانی مجاز فعالیت

حق العمل کار پس از دریافت کارت بازرگانی مخصوص خود می‌تواند تا زمان اعتبار کارت خود در گمرکات کشور به فعالیت بپردازد. اما ترخیص کار تنها می‌تواند با وکالت از صاحب کالا و اختیارات قانونی خود نسبت به ترخیص کالا از گمرک اقدام کند.

شرایط ویژه دریافت پروانه حق العمل کاری

همان‌طور که در پیش به آن اشاره شد، ‌فعالیت به عنوان حق العمل کار دارای شرایط ویژه‌ای است. یکی از مهم‌ترین شرایط شروع فعالیت به عنوان حق العمل کار قبولی در آزمون حق العمل کاری است. زمان برگزاری این آزمون از جانب گمرک جمهوری اسلامی ایران اعلام می‌شود. متقاضی در صورت دارا بودن شرایط لازم برای ثبت نام در آزمون، می‌تواند نبست به ثبت نام اقدام نماید. متقاضی می‌تواند در صورت قبولی در آزمون با ارائه گواهی مالیاتی از جانب سازمان امور مالیاتی کشور، عدم بدهی مالیاتی خود را اثبات کرده و پروانه حق العمل کاری خود را دریافت نماید.

با این‌که حق العمل کار برای فعالیت مستلزم به دریافت پروانه است، سازمان‌های دولتی و سفارتخانه‌ها می‌توانند کارمندان تمام وقت خود را، که دارای وکالت‌نامه رسمی هستند، بدون نیاز به داشتن پروانه به منظور انجام امور گمرکی به گمرک معرفی نمایند.

شرایط شرکت در آزمون حق العمل کاری

متقاضی باید واجد شرایط زیر باشد:

  • تابعیت ایرانی
  • حداقل بیست و پنج سال تمام سن
  • کارمند دولت نباشد
  • نداشتن سابقه قاچاق کالا به استناد گواهی از جانب گمرک
  • نداشتن سوء پیشینه کیفری به استناد گواهی از جانب مرجع قانونی مربوطه
  • گواهی پایان خدمت نظام وظیفه یا معافیت از آن

تسهیلات ویژه برای حق العمل کار گمرک

گمرک ایران مجاز است به منظور ایجاد انگیزه برای همکاری صاحبان کالا با حق العمل کاران تسهیلات ویژه‌ای را مطابق قوانین و مقررات مربوطه در نظر گیرد. برای مثال در صورتی که حق العمل کار دارای اعتبار باشد، گمرک در کارشناسی و ارزیابی کالا کمتر سخت‌گیری می‌کند. چرا که در صورت وجود مشکلات احتمالی پس از اتمام فرآیند ترخیص، گمرک اطمینان دارد که زمان رسیدگی به حل اختلاف با حضور چنین حق العمل کاری کاهش می‌یابد.

در صورت تمایل به دنبال کردن مطالب وبلاگ فریت‌ریت می‌توانید با ثبت نام در خبرنامه از انتشار مطالب جدید با خبر شوید.

نویسنده
ملیکا خدایاری

دیدگاه خود را بنویسید.

نام و نام خانوادگی
آدرس ایمیل
دیدگاه شما*
نخستین دیدگاه را شما ارسال کنید!