Skip to main content

بازرسی کالا در صادرات و واردات

نویسنده
ملیکا خدایاری

اهمیت بازرسی کالا در تجارت بین‌الملل، آن را به یک دغدغه برای بازرگانان تبدیل کرده است. مواردی مانند عدم اطمینان بازرگان به پایبندی کشور مبدأ به تعهدات خود در زمینه کمیت و کیفیت کالای مورد معامله و مطابقت آن با استانداردهای جهانی، یکی از چالش‌های اصلی در معاملات بین‌المللی است. فرآیند بازرسی کالا با پوشش چنین مسائلی، موجب کسب اعتماد بازرگانان و اطمینان خاطر آن‌ها می‌شود.

کمیته جهانی استاندارد (ایزو) به منظور تسهیل فرآیند بازرسی کالا، دستورالعمل‌هایی را در این زمینه تدوین کرده است. بازرس کالا گواهینامه بازرسی محموله‌ مورد معامله را صادر می‌کند و آن را به خریدار و یا بانکی که از جانب خریدار انتخاب شده است تحویل می‌دهد. سپس نامه‌ای به منظور انجام تعهدات مالی به خریدار ارسال می‌شود. بر اساس صحت اسناد ارائه شده، خریدار موظف است نسبت به پرداخت وجه اقدام کند.

در صورت تمایل مقاله همه چیز درباره اعتبار اسنادی را در بلاگ فریت ریت بخوانید.

گواهینامه بازرسی کالا

گواهینامه بازرسی کالا به طور معمول برای واردات کالاهای فاسد شدنی، محصولات غذایی،  تجهیزات صنعتی، پزشکی، آزمایشگاهی و غیره صادر می‌شود. این گواهی کالا را از نظر کیفت و کمیت، سال ساخت، اصالت تولیدکننده و فروشنده، کانتینر و وسایل حمل‌ونقل، بسته‌بندی، نحوه بارگیری و تخلیه و … با قرارداد بین خریدار و فروشنده مطابقت می‌دهد. در صورت نیاز به نمونه‌گیری، مسئولان مربوطه نسبت به نمونه‌گیری و انجام آزمایش‌های مربوط به کیفیت و سلامت کالا اقدام خواهند کرد. در نهایت نتایج این آزمایش‌ها با استانداردهای ایزو مقایسه می‌شوند.

گواهی بازرسی در کدام کشورها برای تجارت ضروری است؟

ارزش کالا در ضرورت انجام بازرسی بسیار اثرگذار است. با این حال از نظر سازمان تجارت جهانی و برخی کشورها، دریافت گواهی بازرسی کالا به منظور اطمینان کشور واردکننده ضروری است. بنابراین در حین تجارت با بسیاری از کشورها، بدون توجه به ارزش کالا، گواهی بازرسی کالا باید تهیه شود. فهرست این کشورها همواره ثابت نیست و به صورت سالانه تغییر می‌کند. آخرین فهرست ارائه شده از جانب سازمان تجارت جهانی به ترتیب زیر است:

آنگولا، بنگلادش، بنین، بورکینافاسو، بروندی، کامبوج، کامرون، جمهوری آفریقای مرکزی، کومور، جمهوری کنگو، جمهوری دموکراتیک کنگو، ساحل عاج، اکوادور، اتیوپی، گینه، هند، اندونزی، ایران، کنیا، کویت، لیبریا، ماداگاسکار، مالاوی، مالی، موریتانی، مکزیک، موزامبیک، نیجر، سنگال، سیرالئون، توگو و ازبکستان.

وظایف خریدار در فرآیند بازرسی

  • شرکت حمل‌ونقل و بازرس کالا در کشور مبدا، از جانب خریدار انتخاب می‌شود. در صورت عدم شناخت کافی از ارائه‌دهندگان این خدمات در کشور مبدا، خریدار می‌تواند از رایزنان بازرگانی در سفارت کمک بگیرد.
  • خریدار باید ۲ هفته قبل از زمان بازرسی، اسناد مورد نیاز را به شرکت بازرس تحویل دهد. زمان و مکان بازرسی به طور دقیق در اعتبارات اسنادی ذکر می‌شود.
  • در صورتی که کالا به بسته‌بندی خاصی نیاز داشته باشد، این امر باید به طور دقیق از جانب خریدار ذکر شود. در غیر این صورت بسته‌بندی بر اساس استانداردهای بازرسی کالا انجام می‌شود.

وظایف شرکت بازرسی

  • بررسی صلاحیت صادرکننده کالا
  • تطبیق کیفیت کالای سفارش داده شده و کالای تحویل گرفته شده
  • بررسی کمیت و میزان کالای سفارش داده شده
  • بررسی سال ساخت کالا
  • تأیید محل تولید کالا
  • بررسی و تأیید نحوه بسته‌بندی کالا
  • تأیید وسیله حمل‌ونقل کالا

انواع گواهینامه‌های بازرسی کالا

  • گواهی بازرسی کمی و کیفی (COI: Certificate Of Inspection)
  • گواهی بازرسی ظاهری (VIC: Visual Inspection Certificate)
  • گواهی‌ آزمایشگاهی و نمونه‌برداری کالا (TR: Test Report)
  • گواهینامه بازرسی قبل از بارگیری و حمل (PSI: Pre Shipment Inspection)
  • گواهی بازرسی ماهیت کالا (SIC: Standard Industrial Classification)
  • گواهینامه راه ‌اندازی (CC: Commissioning Certificate)
  • گواهی انطباق کیفیت کالا با قرارداد (VOC: Verification Of Conformity)
  • گواهی مبنی بر رضایت‌ مشتری (CSC: Customer Satisfaction Certificate)

انواع بازرسی کالا

۱. بازرسی حین ساخت

برخی معایب کالا ممکن است تنها در مرحله تولید آن قابل تشخیص باشد؛ یا ممکن است مواد اولیه کالا با استانداردهای جهانی مطابقت نداشته باشند. بنابراین بر اساس استانداردهای جهانی، بازرسی در حین ساخت به منظور جلوگیری از معایب احتمالی و حفظ کیفیت محصول انجام می‌شود. همچنین در صورت وقوع تغییرات در فرآیند تولید مانند تغییر ماشین‌آلات تولیدی، بالا بردن سرعت یا ظرفیت تولید و غیره، بازرس موظف است تأثیر این تغییرات بر محصول نهایی را بررسی کند.

۲. بازرسی پیش از حمل

این نوع بازرسی بر روی کالاهای آماده حمل صورت می‌گیرد. خریدار می‌تواند با دریافت گواهی بازرسی پیش از حمل از سلامت، تعداد، حجم، کیفیت و سایر مشخصات کالا اطمینان حاصل کند. در صورت وجود هرگونه عیب و نقص در کالا هنگام تحویل در کشور مقصد، خریدار با گواهی بازرسی پیش از حمل، شواهد کافی برای اثبات معیوب بودن کالا پیش از حمل را در اختیار خواهد داشت.

۳. بازرسی قیمت

این نوع بازرسی به منظور ارزیابی قیمت کالا صورت می‌گیرد. در واقع از آن‌جایی که بازرگانان از قیمت کالا مطلع هستند، این نوع بازرسی به درخواست بانک یا موسسه مالی مربوطه صورت می‌گیرد. هزینه این بازرسی بر عهده خریدار یا واردکننده کالا خواهد بود.

۴. بازرسی اصالت فروشنده

به منظور اطمینان از توانایی فروشنده در اجرای تعهدات، هویت و اصالت وی از جانب شرکت‌های بازرسی مورد بررسی قرار می‌گیرد.

۵. بازرسی کالا در مقصد

با اینکه بازرسی پیش از حمل مزایای بسیاری را برای خریدار فراهم می‌کند، بسیاری از بازرگانان به منظور سرعت بخشیدن به فرآیند واردات در برخی موارد خاص خواستار بازرسی کالا در مقصد هستند. این نوع بازرسی در گمرک کشور مقصد صورت می‌گیرد.

۶. بازرسی استاندارد اجباری

شرکت بازرسی به نمایندگی از سازمان استاندارد اقدام به بررسی کالا می‌کند. این بازرسی در آزمایشگاه‌های مجاز و تحت نظارت شرکت بازرسی انجام می‌شود. نتایج آزمایش‌ها به همراه اظهارنامه و گواهی بازرسی بررسی شده و گواهی انطباق برای آن‌ها صادر می‌شود. مزیت این روش مورد تأیید بودن مراکز استاندارد بین طرفین معامله است که تمامی قوانین و مسائل تجاری را در نظر گرفته است و کیفیت و کمیت کالا را مورد بررسی قرار می‌دهد. البته باید به این موضوع توجه داشت که استاندارد اجباری موجب طولانی‌تر شدن مدت زمان ترخیص کالا از گمرک می‌شود.

اسناد فرآیند بازرسی کالا

  • اظهارنامه تولیدکننده و عرضه‌کننده (MD: Manufacture Declaration – SD: Supplier Declaration)
  • گواهی مبدأ صادر شده توسط اتاق بازرگانی کشور
  • فرم تعهد و اظهارنامه انطباق واردکننده کالا
  • تأییدیه انطباق (VOC: Verification of Conformity)
  • گواهی انطباق / مجوز ترخیص (COC: Certificate of Conformity) 
  • گواهی کیفیت و کمیت و بسته‌بندی (CQQP: Certificate of quality, quantity and packaging)
  • گواهینامه ثبت کالا (COR: Certificate of Registration)
  • گواهینامه بازرسی (COI: Certification of Inspection)
  • برگه نتایج آزمایش (TR: Test Report)
  • گواهی تأیید قیمت (CFR)

در صورت تمایل به دنبال کردن مطالب وبلاگ فریت‌ریت می‌توانید با ثبت نام در خبرنامه از انتشار مطالب جدید باخبر شوید.

نویسنده
ملیکا خدایاری

دیدگاه خود را بنویسید.

نام و نام خانوادگی
آدرس ایمیل
دیدگاه شما*
نخستین دیدگاه را شما ارسال کنید!