Skip to main content

انبارداری: کارکرد، مزایا و انواع آن

نویسنده
ملیکا خدایاری

امروزه انبارداری به عنوان یک صنعت بزرگ مطرح می‌شود. در واقع انبار یکی از اصلی‌ترین بخش‌های زنجیره تامین کالا محسوب می‌شود. به مرور زمان فناوری نقش پررنگ‌تری را در این صنعت ایفا می‌کند.

انبارداری می‌تواند به معنای عهده‌گیری مسئولیت ذخیره‌سازی کالا نیز باشد. با ذخیره‌سازی کالا در طول سال و پخش آن در زمان مورد نیاز، انبارداری مطلوبیت زمانی ایجاد می‌کند.

کارکردهای انبارداری

۱. انبارش کالا

انبارش کالا عملکرد اساسی انبارداری است. کالای مازاد که بلافاصله مورد نیاز نیست می‌تواند در انبار ذخیره شود. این کالا در زمان مورد نیاز در اختیار مشتری قرار خواهد گرفت. 

۲. تثبیت قیمت کالا

انبار در فرآیند تثبیت قیمت کالا نقش مهمی ایفا می‌کند. این فرآیند با ایجاد مطلوبیت زمانی با استفاده از انبارداری حاصل می شود. انبارداری از کاهش قیمت‌ها در زمان عرضه گسترده کالا و افزایش قیمت‌ها در زمان کمبود آن جلوگیری می‌کند.

۳. تحمل ریسک

هنگامی که کالا در انبار نگهداری می‌شود در معرض خطرات متعددی مانند سرقت، فرسودگی، آتش سوزی و غیره قرار دارد. انبار به گونه‌ای ساخته شده است که این خطرات را به حداقل برساند. عقد ودیعه زمانی که کالا در انبار نگهداری می‌شود، اجرا می‌گردد. 

انباردار باید از کالا مراقبت کرده و آن را در برابر خطرات متعدد حفظ کند. در صورت بروز هر گونه خسارت یا آسیب به کالا، انباردار در قبال صاحب کالا مسئول خواهد بود.

۴. طبقه‌بندی و بسته‌بندی کالا

امروزه انبارها امکان بسته‌بندی، فرآوری و طبقه‌بندی کالا را فراهم می‌کنند. کالا می‌تواند طبق دستورالعمل‌های مالک در اندازه‌های مناسب بسته‌بندی شود.

اهمیت انبارداری در توسعه تجارت و بازرگانی

انبارداری به فرآیند نگهداری کالا تا زمان توزیع آن به مصرف‌کننده گفته می‌شود. به طور معمول بین تولید و مصرف کالا فاصله زمانی وجود دارد. انبارداری با پر کردن این فاصله مطلوبیت زمانی ایجاد می‌کند. کالا باید انبار شود تا در زمان مورد نیاز بتواند در دسترس خریدار قرار گیرد. بخشی از کالای تولید شده در هر مرحله از بازاریابی انبار می‌شود. ترتیبات مناسب و کافی برای فروش کالا در شرایط ایده‌آل برای موفقیت در بازاریابی ضروری هستند. انبارداری این امکان را برای کارخانه‌ها فراهم می‌کند تا با پیش‌بینی میزان تقاضا در آینده به تولید کالا ادامه دهند.

انبار می‌تواند به معنای سازه‌ای باشد که شرایط نگهداری امن کالا را مهیا می‌کند. انبار این امکان را به بازرگانان می‌دهد تا در طول سال به تولید ادامه دهند و کالای خود را در صورت وجود تقاضای کافی به فروش برسانند. 

دلیل دیگر نیاز به انبار آن است که برخی کالاها فقط در فصل خاصی از سال تولید می‌شوند اما در طول سال مورد تقاضا هستند. به طور مشابه، برخی کالا‌ها در طول سال تولید می‌شوند اما تنها در فصل خاصی مورد تقاضا هستند. انبارداری تولید و توزیع را در مقیاس وسیع تسهیل می‌کند.

مزایای انبارداری

۱. تولید منظم

به منظور ادامه یافتن تولید انبوه، مواد خام باید انبار شوند. گاهی اوقات با پیش‌بینی افزایش قیمت‌ها، کالا ذخیره می‌شود. انبارداری این امکان را به تولیدکنندگان می‌دهد تا با پیش‌بینی میزان تقاضا در آینده به تولید کالا بپردازند.

۲. مطلوبیت زمانی

انبار با پر کردن فاصله میان تولید و توزیع کالا، مطلوبیت زمانی ایجاد می‌کند. این امر به در دسترس بودن کالا در زمان تقاضای مشتری کمک می‌کند. 

برخی کالاها در طول سال تولید می‌شوند اما تنها در فصل خاصی مورد تقاضا هستند. مانند: پشم، لباس بارانی، چتر، بخاری و غیره. در مقابل برخی کالاها در طول سال مورد تقاضا هستند ولی در منطقه خاصی تولید می شوند. مانند: گندم، برنج، سیب زمینی و غیره.

۳. ذخیره‌سازی کالاهای مازاد

به طور ساده، انبار به عنوان مکان ذخیره‌سازی برای کالاهای مازاد که بلافاصله مورد نیاز نیستند عمل می‌کند. معمولاً با پیش‌بینی میزان تقاضا در آینده کالا تولید می‌شود و باید تا زمان تقاضا از جانب مشتری به درستی حفظ شود. کالایی که بلافاصله مورد نیاز نیست می‌تواند در انبار نگهداری شود تا در آینده تقاضا را برآورده کند.

۴. تثبیت قیمت کالا

انبارها با ذخیره کالا هنگامی که تولید بیشتر از تقاضا است و توزیع آن هنگامی که تقاضا فوری‌ است نوسان شدید قیمت را کاهش می‌دهند. انبار عرضه منظم کالا در بازار را تضمین می‌کند. این تطبیق عرضه با تقاضا به تثبیت قیمت کمک خواهد کرد.

۵. به حداقل رساندن خطر

انبار شرایط نگهداری ایمن کالا را فراهم می‌کند. کالاهای فاسدشدنی می‌توانند در انبارهای سرد نگهداری شوند. بازرگانان با نگهداری کالای خود در انبار می توانند زیان‌ حاصل از آسیب کالا، آتش سوزی، سرقت و غیره را به حداقل برسانند. به طور معمول کالاهایی که در انبار نگهداری می‌شوند بیمه هستند. در صورت ورود هر گونه خسارت یا آسیب به کالا، صاحب کالا می‌تواند غرامت کامل را از شرکت بیمه دریافت کند. 

۶. بسته‌بندی و طبقه‌بندی کالا

برخی کالاها باید فرآوری شوند تا برای فروش در بازار قابل استفاده باشند. مانند: قهوه، تنباکو و غیره. یک انبار مدرن امکانات لازم برای فرآوری، بسته‌بندی، ترکیب، طبقه‌بندی و سایر موارد مورد نیاز را برای یک کالا فراهم می‌کند. خریدارهای احتمالی می‌توانند کالای نگهداری شده در انبار را بررسی کنند. 

۷. تأمین مالی

انباردار برای کالای نگهداری شده در انبار به صاحب کالا رسید می‌دهد. صاحب کالا می‌تواند با امضای رسید در ازای امنیت کالا وام دریافت کند. در برخی کشورها، انبارداران بابت کالایی که در انبار خود ذخیره می‌کنند پیش پرداخت دریافت می‌کنند. با نگهداری کالاهای وارداتی در یک انبار گمرکی، بازرگان می‌تواند عوارض گمرکی را به صورت اقساطی پرداخت کند. 

انواع انبار

سه نوع انبار وجود دارد.

۱. انبارهای خصوصی

انبارهای خصوصی متعلق به تولیدکنندگان و بازرگانان بزرگ هستند و از جانب آن‌ها اداره می‌شوند تا نیازهای ذخیره‌سازی خود را برآورده کنند. در صورتی که کالای تولید شده یا خریداری شده از جانب صاحب انبار ارزش یا سود محدودی داشته باشد، انبار خصوصی به طور کلی کاربردی برای بازرگان نخواهد داشت؛ چرا که به سرمایه‌گذاری سنگین برای ساخت یک انبار نیاز است. برخی شرکت‌های بزرگ که به طور مرتب به انبارهای بزرگ نیاز دارند و و از توانایی مالی کافی برخوردار هستند، انبارهای خصوصی خود را می‌سازند. یک تولیدکننده یا عمده فروش بزرگ ممکن است خود شبکه‌ای از انبارها در قسمت‌های مختلف کشور داشته باشد.

۲. انبارهای عمومی

یک انبار عمومی یک موسسه تجاری تخصصی است که در قبال دریافت هزینه مشخص امکانات ذخیره‌سازی را در اختیار عموم قرار می‌دهد. این انبار ممکن است به یک فرد یا شرکت تعاونی تعلق داشته باشد و اداره شود. انبار عمومی باید تحت مجوز دولت و بر طبق قوانین و مقررات تعیین شده کار کند. انبارهای عمومی در بازاریابی محصولات کشاورزی بسیار مهم هستند؛ بنابراین دولت از تأسیس انبارهای عمومی در بخش تعاون حمایت می‌کند. یک انبار عمومی می‌تواند به عنوان انبار گمرک نیز کارکرد داشته باشد. 

انبارهای عمومی برای جامعه تجاری بسیار پر اهمیت هستند. اکثر شرکت‌های تجاری نیازی به ساخت انبار خصوصی خود ندارند. این شرکت‌ها می توانند بدون نیاز به سرمایه گذاری هنگفت با استفاده از انبارهای عمومی نیازهای ذخیره‌سازی خود را به راحتی و به صورت اقتصادی تأمین کنند. 

انبارهای عمومی با دریافت هزینه اندک امکانات ذخیره‌سازی را در اختیار تولیدکنندگان و بازرگانان کوچک قرار می‌دهند. این انبارها به خوبی ساخته شده اند و به طور شبانه‌روزی نگهبانی می‌شوند تا از ذخیره سازی ایمن کالا اطمینان حاصل شود. انبارهای عمومی معمولاً در نزدیکی تقاطع‌های راه آهن، بزرگراه‌ها و آبراه‌ها قرار دارند. بنابراین این انبارها امکانات بسیار خوبی را برای دریافت، ارسال، بارگیری و تخلیه آسان کالا فراهم می‌کنند. همچنین از دستگاه‌های مکانیکی برای جابه‌جایی کالاهای سنگین و بزرگ در این انبارها استفاده می‌شود. یک انبار عمومی این امکان را به تاجر می‌دهد تا با حمل محمولات منطقه‌ای در نزدیکی مراکز تجاری یا بازارهای دو کشور، به سرعت و به صورت اقتصادی به مشتریان خود خدمات ارائه دهد. 

انبارهای عمومی تسهیلاتی را برای بازرسی کالا توسط خریداران احتمالی فراهم می‌کنند و همچنین اجازه بسته‌بندی و طبقه‌بندی کالا را به صاحبان کالا می‌دهند.

۳. انبارهای گمرکی

انبارهای گمرکی از طرف دولت مجوز دارند تا محمولات وارداتی را تا زمان پرداخت عوارض گمرک نگهداری کنند. این انبارها در نزدیکی بنادر و نقاط مرزی قرار دارند و توسط دولت یا مقامات گمرکی اداره می‌شوند. انبارهای گمرکی متعهد هستند که بدون رضایت مقامات گمرکی مجوز خروج از انبار را به کالا ندهند. محمولات تا زمان پرداخت عوارض اجازه خروج از انبار گمرک را ندارند. صاحب کالا بدون اجازه گمرک، نمی‌تواند دخل و تصرفی در کالای نگهداری شده خود در انبار گمرک داشته باشد. از این رو نام این انبارها، انبار گمرکی است. 

انبارهای گمرکی برای وارد کنندگان و صادرکنندگان بسیار مفید هستند. اگر وارد کننده بلافاصله توانایی پرداخت عوارض گمرکی کالا را نداشته باشد، می‌تواند آن را در انبار گمرک نگهداری کند. وی می تواند بخشی از کالا را با پرداخت متناسب عوارض گمرکی خارج کند. همچنین در صورت تمایل به صادرات کالا نیازی به پرداخت عوارض گمرکی وجود ندارد. علاوه بر این، یک انبار گمرکی تمامی خدمات ارائه شده توسط انبارهای عمومی را ارائه می‌دهد.

در صورت تمایل به دنبال کردن مطالب وبلاگ فریت‌ریت می‌توانید با ثبت نام در خبرنامه از انتشار مطالب جدید با خبر شوید.

نویسنده
ملیکا خدایاری

دیدگاه خود را بنویسید.

نام و نام خانوادگی
آدرس ایمیل
دیدگاه شما*
نخستین دیدگاه را شما ارسال کنید!